Tłuszcze to nazwa potoczna dla lipidów. Są to naturalne związki organiczne nierozpuszczalne w wodzie. Należą do podstawowych składników pokarmowych. W naszej diecie odgrywają bardzo istotną rolę – dostarczają dużą porcję energii organizmowi.
Co to właściwie jest tłuszcz?
Pod względem chemicznym tłuszcze to związek organiczny składający się tylko z trzech pierwiastków: wodoru (H), węgla (C) i tlenu (O). mają postać krótkich lub długich łańcuchów. Każdy łańcuch zawiera dwie grupy : metylową (CH3) oraz kwasową (COOH). Tłuszcz to jeden z najbardziej kalorycznych składników w diecie. Najczęściej kiedy chcemy pozbyć się zbędnych kilogramów musimy ograniczyć spożywanie tłuszczy w pokarmach – tym samym zmniejsza się ilość dostarczanych kalorii. Warto pamiętać, że są różne rodzaje tłuszczu. Nie wszystkie należy ograniczać, gdyż niektóre są wręcz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Podstawowy podział tłuszczy ze względu na budowę chemiczną.
Jeżeli bierzemy pod uwagę budowę chemiczną lipidów to możemy je podzielić na dwie grupy: tłuszcze proste i tłuszcze złożone.
• Tłuszcze proste to nic innego jak estry alkoholi i kwasów tłuszczowych. Możemy podzielić je na dwie grupy : tłuszcze właściwe ( stałe, ciekłe) oraz tłuszcze proste (woski). To jakie posiadają właściwości uzależnione jest od długości ich łańcucha oraz rodzajów występujących wiązań.
• Tłuszcze złożone to estry glicerolu i kwasów tłuszczowych, które posiadają jeszcze w swoim składzie hydrofilowe grupy innych związków. Pod względem budowy składają się z hydrofobowego „ogona” i hydrofilowej „głowy”. Tłuszcze złożone pełnią bardzo ważne funkcje m.in.:
– są głównym składnikiem tkanki nerwowej
– są jednym z budulcy błon biologicznych
– jako główny składnik glikokaliksu wpływają na zwiększenie wytrzymałości komórek na wiele różnorakich czynników.
Gdzie występują tłuszcze?
Tłuszcze to jedne z najważniejszych substancji odżywczych jakie musimy dostarczać naszemu organizmowi. Oczywiście to jaki tłuszcz i w jakich ilościach ma ogromne znaczenie. Tłuszcz tłuszczowi nie równy. 20 – 35 % energii powinna być dostarczana organizmowi spożywając tłuszcze. Tłuszcz stanowi materiał budulcowy, z którego czerpana jest cenna energia na budowę własnych komórek przez organizm. Zapotrzebowanie na tłuszcze jest inna w każdej grupie wiekowej oraz uzależnione jest od płci i trybu życia jaki prowadzimy ( aktywność fizyczna). Bardzo cenne dla organizmu człowieka są tłuszcze roślinne, które zawierają nienasycone kwasy. Dostarczanie ich w odpowiedniej ilości do organizmu pozwala zachować nasz organizm w doskonałej formie.
Nie wszystkie kwasy tłuszczowe są zdrowe dla nas. Jak tylko możliwe unikajmy kwasów tłuszczowych typu „trans”. Powstają one podczas przeróbki chemicznej tłuszczu. Wpływają one bardzo niekorzystnie na zdrowie. Zwiększają nawet ryzyko wystąpienia niektórych chorób w tym np. miażdżycy tętnic. Są one obecne w takich produktach naj m.in.: fast foody czy różnorakie batony.