W ostatnim czasie pojawiło się wiele nieporozumień związanych z terminami takimi jak “coach”, “mentor” czy “trener biznesu”. Czasami pojęcia te są używane jako tożsame. Lub uważa się, że wszyscy wyżej wymienieni specjaliści zajmują się poradnictwem psychologicznym.
Mentoring, coaching — definicja
Coaching a mentoring — przyjrzyjmy się, czym się zajmują ci specjaliści.
Mentoring jest jedną z metod przekazywania wiedzy przez osobę bardziej doświadczoną (“mentora”) osobie mniej doświadczonej (“protegowanemu”). Mentoring ma zastosowanie nie tylko w miejscu pracy, ale także w każdej sferze życia. Mentor nie musi posiadać specjalistycznej wiedzy w zakresie szkolenia innych osób. Ważne jest tylko to, że w oczach osoby szkolonej ma on wysokie kompetencje i jest ekspertem. I na tym polega różnica w stosunku do trenera biznesowego.
Coaching to specjalnie zorganizowany proces pracy z klientem, w którym rozwiązywane jest konkretne zadanie klienta (zawodowe, życiowe, sportowe itp.). Coaching nie przekazuje wiedzy. Nie ma celów rozwojowych ani edukacyjnych dla podopiecznego. Proces jest ukierunkowany na osiągnięcie konkretnego celu. Coach nie ma prawa doradzać klientowi ani wyrażać własnej opinii na dany temat.
Jego zadaniem jest takie ułożenie rozmowy, aby klient sam sformułował swoje cele i wybrał drogę do ich osiągnięcia. Coach nie ma prawa wyrażać ani okazywać zgody lub niezgody na opinię klienta. A słowa “dobrze”, “źle”, “myślę, że”, “powinieneś”, “to oczywiste” są dla trenera tabu. Ponadto w pracy z klientem niedopuszczalne jest stosowanie “zewnętrznych” metod motywacji, w których klient jest przymuszany, próbuje się go emocjonalnie zaczepić i zmusić do podjęcia określonej decyzji.
Trener biznesu
Trener biznesu to specjalista z wyższym wykształceniem, posiadający doświadczenie w określonej dziedzinie (negocjacje, sprzedaż, prawo, marketing itp.) i specjalnie przeszkolony do przekazywania swojej wiedzy osobom dorosłym.
Można wyróżnić trzy obszary kompetencji, które odróżniają profesjonalnego trenera od dyletanta.
Specjalne umiejętności komunikacyjne, które umożliwiają interakcję z grupą. Obejmują one umiejętności wystąpień publicznych, przekazywania jasnych i zrozumiałych komunikatów, kierowania dyskusją, odpowiadania na pytania, pracy z trudnymi uczestnikami, udzielania informacji zwrotnych oraz tworzenia atmosfery sprzyjającej rozwojowi potencjału uczestników.
Wiedza i umiejętności metodologiczne — jak stworzyć program oraz jakie formy i metody wybrać. Szkolenie to nie tylko przyswajanie materiału teoretycznego, ale też warsztaty.
Wiedza specjalistyczna. Ostatnio wielu trenerów nie docenia znaczenia wiedzy przedmiotowej. Błędnie uważają, że posiadanie umiejętności komunikacyjnych i metodologicznych gwarantuje zdolność do prowadzenia szkoleń w każdej dziedzinie. Dla uczestników ważne jest jednak, aby trener mógł podzielić się z nimi praktycznym doświadczeniem w rozwiązywaniu rzeczywistych problemów. Nie tylko umiejętność pięknego przedstawienia teorii i zorganizowania pracy w grupie.