Każdy uczeń w trakcie nauki szkolnej miał okazję poznać wiele utworów pochodzących z najróżniejszych epok literackich. Poszczególne utwory przyciągały bardziej uwagę uczniów, inne były trudniejsze do zrozumienia ze względu na język lub ilość metafor. Jednak wszystkie te utwory są kolebką naszej kultury, warto poświęcić im odpowiednią ilość uwagi i docenić twórczość poszczególnych utworów.
Szkoła i literatura
Ze względu na ilość i różnorodność utworów literackich stworzono specjalny podział, który ma na celu uprościć nam ich kwalifikację. Powstałe utwory podzielono na rodzaje i gatunki literackie. Aby pomóc wam zrozumieć ten podział bardzo chętnie podpowiemy wam na czym on polega oraz jakie przykładowe dzieła możemy umieścić w danej grupie.
Pierwszym rodzajem literackim jest epika. W utworach należących do epiki osobą mówiącą jest narrator – może występować on w pierwszej lub w trzeciej osobie liczby pojedynczej. Utwory te mają głównie funkcję poznawczą, charakteryzują się różnorodnością językową oraz stylistyczną. Bardzo często utwory te mają formę dialogów, opowiadać oraz opisów. Na pewno każdy z nas miał nie raz styczność z utworami należącymi do tej grupy – opisują one głównie miejsca, wydarzenia oraz przeżycia bohaterów. Gatunki literackie, które należą do epiki to: powieści, nowele, opowiadania, epopeje, baśnie, mity, legendy, pamiętniki, przypowieści oraz bajki. Zatem wszystkie utwory takie jak Opowieści z Narni, Mitologia Grecka lub przypowieści kościelne należą właśnie do tego rodzaju literackiego.
Kolejnym rodzajem literackim jest liryka. Osobą mówiącą w tego typu utworach jest podmiot liryczny, który zazwyczaj wypowiada się w pierwszej osobie. Zazwyczaj mówi on o swoich osobistych i subiektywnych uczuciach, nastrojach i refleksjach na temat życia. Otwory te mają formy monologów lub dialogów lirycznych – świat tworzony jest przez pryzmat obserwacji i przeżyć podmiotu literackiego. Gatunki literackie, które należą do liryki to ody, hymny, pieśni, treny, fraszki, sonety i psalmy. Na pewno każdy z nas spotkał się z wieloma utworami, które teraz z łatwością zakwalifikuje do tej grupy.
Ostatni rodzaj literacki to dramat. Utwory te mają zazwyczaj formy dialogów lub monologów postaci. Osoby mówiące to postaci dramatu, które posiadają pełną swobodę wypowiedzi. Dramaty podzielone są w charakterystyczny sposób – wyróżnić w nich możemy akty, odsłony i sceny. Jeśli chodzi o samą treść to tu również wyróżnić możemy dwa elementy – część główną wydarzeń oraz poboczną czyli didaskalia. W dramatach zazwyczaj nie znajdziemy szerokich opisów krajobrazu lub przeżyć bohaterów – wszystkie wydarzenia kreowane są przez słowa i zachowanie bohaterów w czasie teraźniejszym.
Jak widzimy rodzaje utworów literackich są różne w zależności od formy przedstawienia treści. Jednak podział ten nie jest trudny i mamy nadzieję, że po przeczytaniu naszego artykułu każdy z łatwością będzie potrafił uporządkować poszczególne utwory na rodzaje i gatunki literackie. Dzięki temu dużo łatwiej zagłębimy się w literaturę.