Korzeń to podziemna część rośliny ( organ wegetatywny). Podczas etapu kiełkowania to on rozwija się jako pierwszy. Jest to jedna z najważniejszych części roślin, bez niego organizm obumiera.
Najważniejsze funkcje korzenia.
Korzeń to część rośliny, która pełni dwie bardzo istotne funkcje:
1) Odpowiada za umocowanie rośliny w podłożu
2) Pobiera z gleby substancje odżywcze oraz wodę
Stabilne umocowanie rośliny w podłożu jest bardzo istotne. To właśnie w glebie znajduje się woda oraz sole mineralne, które są niezbędne do życia i prawidłowego rozwoju organizmu.
Korzeń wodę wraz z solami mineralnymi pobiera z podłoża za pomocą włośników. Są to wydłużone rurkowate oraz cienkościenne wyrostki , które rozwijają się przeważnie zaraz nad końcami korzeni. Osiągają długość do 1,5 mm i w znacznym stopniu zwiększają powierzchnię chłonna korzenia. Woda i rozpuszczone w niej składniki odżywcze pobierane są z gleby dzięki zjawisku osmozy do włośników. Stamtąd przenika do komórek miękiszowych, a następnie do naczyń ( komórek drewna). To one rozprowadzają substancje do wszystkich komórek rośliny.
Systemy korzeniowe.
Wyróżniamy dwa podstawowe typy korzeni palowy oraz wiązkowy.
System palowy charakteryzuje się obecnością jednego grubszego korzenia głównego, od którego odchodzi wiele mniejszych cieńszych odgałęzień. Występuje on u takich roślin jak : rzepak, pomidor, mak, bób, papryka, łubin, fasola, mniszek lekarski. Natomiast w systemie wiązkowym ( czasem zwanego też przybyszowym) to jedno wielkie skupisko cienkich korzeni ( wszystkie takiej samej grubości). Taki system wykształciły np. paprocie, trawy.
Istnieją również korzenie zmodyfikowane. Ich budowa zmieniła się, co sprawiło, że pełnią one dodatkowe funkcje. Do zmodyfikowanych korzeni należą:
- Spichrzowe ( jest w nim magazynowany zapas substancji odżywczych, które wykorzystywane są wiosną do wytworzenia nowych pędów. Występują mi.in. u marchewki, buraka, rzodkiewki.)
- Podporowe ( wyrastają z dolnej części łodygi i wrastają w ziemię. Mają zadanie ustabilizować roślinę względem podłoża. Przykładem jest chociażby kukurydza.)
- Oddechowe ( Wyrastaja nad ziemią, pobierają powietrze z otoczenia i transportują je do pozostałych części rośliny np. niektóre rośliny i drzewa bagienne).
- Ssawki ( ten typ korzeni występuje u pasożytów lub półpasożytów) Ssawkami przyczepiają się do drugiego organizmu – żywiciela i pobierają od niego sole mineralne oraz wodę. Przykładem jest jemioła – półpasożyt).
- Powietrzne ( są to wyspecjalizowane korzenie, które dzięki specjalnej warstwie z komórek martwych – walamenie potrafi pobierać wodę z powietrza- opady, para wodna. Występują np. u monstery dziurawej.)
- Czepne ( służą do oplecienie i przymocowania rośliny do np. muru, drzewa, pnia, płotu. Są one bardzo cieniutkie. Występują np. u bluszcza.)
Budowa korzenia.
Zewnętrzną tkanką pokrywającą korzeń jest skórka. To właśnie z niej wyrastają włośniki, które pobierają wodę i sole mineralne z gleby. Idąc głębiej w warstwy korzenia znajdziemy miękisz. Kolejno znajdują się łyko i drewno odpowiedzialne za transport. Drewno przewodzi wodę do wyżej położonych części rośliny ( czyli do łodygi i liści), natomiast łyko transportuje substancje pokarmowe.